CO TO JEST FROTAŻ?

 Witajcie! Zachęcamy Was do wykonania prac plastycznych techniką rysunkową - frotaż. Spróbujcie, będzie to ciekawe doświadczenie.

Co to frotaż?

Frotaż (w języku francuskim frottage - oznacza pocieranie)

- to technika rysunkowa, polegająca na pocieraniu

grafitem kartki papieru położonej na fakturze

powierzchni różnych materiałów, w celu uzyskania

dokładnego odwzorowania ich struktury np. słojów

drewna, żyłkowania liści, chropowatości kamienia lub

splotu tkaniny. Frotaż jest zaliczany do jednej z technik

graficznych. 

Przykłady: 

kora

żyłki (nerwy) liścia

Technikę frotażu, jako pierwszy, opracował w latach

20 XIX wieku artysta Max Ernst. Artysta zainspirował się

widokiem starej drewnianej podłogi. W jej zniszczonej

powierzchni dostrzegał rozmaite figury. Chcąc je uwiecznić

położył na podłogę kartkę papieru i zaczął pocierać po niej

miękkim ołówkiem i otrzymał rysunek, który przypominał mu

las, zamieszkały przez stworzenia podobne do ptaków. Ernst

stworzył wiele takich obrazów kładąc papier nie tylko na

podłodze, ale też na kawałkach sznurka, liściach, drucianej

siatce, pogniecionym papierze, a nawet skrawkach chleba.

Tworzył fantastyczne obrazy, obiekty, stworzenia dodając

szczegóły. Cała seria takich rysunków została przez artystę

opublikowana w 1926 roku w Paryżu pod tytułem

„Historia naturalna. (2 zdjęcia prac Maxa Ernsta poniżej)

Zachęcamy was do utworzenia własnych kolekcji kartek z rysunkami rozmaitych faktur i wzorów uzyskanych techniką frotażu. Przekonacie się, że sposób tworzenia jest prosty a zarazem efektowny. Wystarczy użyć kartki, ołówka lub kredek oraz wykorzystać przedmioty o wyraźnej fakturze (czyli rzeczy mające wypukłości i wklęsłości, sploty, chropowatość), które znajdziecie w domu, w ogródku. Mogą to być liście, tkaniny, drewno, kamień, plastik, folia, tektura falista, monety itp. Wy możecie wykorzystać inne przedmioty, coś co się nadaje do odciśnięcia. Wokół was jest mnóstwo przedmiotów o ciekawej fakturze, wystarczy się rozejrzeć. Warto spróbować.

Poniższe zdjęcia ukazują przedmioty, materiały z widoczną fakturą oraz ich odbitki wykonane techniką frotażu (po lewej stronie widzicie materiały, przedmioty a poprawej stronie ich rysunki wykonane ołówkiem lub kredką).

serwetki

ceramika i plastik

gres i kamień

kawałek drewna i płytka dekoracyjna podłogowa 

Pokrywki od pudełek - w tych pracach do frotażu użyto kilku kolorów kredek (białej, żółtej, jasnoróżowej, jasnoniebieskiej), a górny frotaż jest zrobiony na brązowej kartce.

W jaki sposób pokazać fakturę przedmiotu?

Przygotujcie:

- białe kartki cienkiego papieru (kartka do ksero),

- miękki ołówek lub kredki (np. świecowe, pastelowe, typu Bambino), 

- różne przedmioty, materiały, które użyjemy jako matrycy  (tzn. powierzchni  przygotowanej do odwzorowania).

FROTAŻ LIŚCI – instrukcja

Na odwrócony liść (żyłkami do góry) połóż kartkę papieru.

1. Na odwrócony liść (żyłkami do góry) połóż kartkę papieru.

2. Dociśnij i przytrzymaj kartkę jedną ręką. Następnie delikatnie pocieraj powierzchnię papieru ołówkiem lub kredką, odbijając w ten sposób liść (oddając strukturę przedmiotu). Na kartce zacznie ukazywać się odbity wzór. Nacisk ołówka lub kredki musi być pod pewnym kątem.

3. Na koniec możesz wykonać ramkę. Artysta grafik przeważnie oprawia swoje grafiki ramką z kartonu.

Poniżej pokaz fragmentów tworzenia pracy plastycznej.

Jako twórca możesz kontrolować i wpływać na końcowy efekt odbitki, używając różnej siły nacisku. Możesz skomponować swój dowolny układ z liści.

Powodzenia! Realizujcie swoje pomysły, doświadczajcie, twórzcie i bawcie się.

Przygotowały: Maria Kuczyńska i Elżbieta Dudek

 

 Źródła: Wykorzystano zdjęcia i materiały własne, filmy instruktażowe  i zdjęcia prac Maxa Ernsta z Internetu; Wyjaśnienie pojęć: wikipedia.org , encyklopedia.pwn.pl;